Điều mẹ cần biết khi trẻ ăn dặm bị dị ứng thức ăn

Dị ứng thức ăn có tỷ lệ cao ở trẻ nhỏ, quan trọng là ở trẻ dưới 3 tuổi, vì hệ miễn dịch và đường ruột của trẻ còn non yếu, tính thấm của niêm mạc đường tiêu hóa cao, nếu như tiếp cận với những thực phẩm có tính dị nguyên cao thì rất dễ phát triển thành dị ứng.

Table of Contents

Dị ứng thức ăn là gì?

Là triệu chứng của hệ miễn dịch cơ thể bức xúc với những thành phần “lạ” có trong thực phẩm.

Bị dị ứng thực phẩm hay gặp hơn ở trẻ có cơ địa dị ứng (atopy).

Trẻ có cơ địa dị ứng là những trẻ thường có nồng độ kháng thể IgE trong máu cao hơn thông thường, thường có bố mẹ hoặc anh/chị em cũng có cơ đị dị ứng hoặc những trẻ mắc viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa, hen phế quản, mày đay dị ứng.

Trong thức ăn có những protein “lạ” là những dị nguyên (allergen) khi hấp thu vào máu, gắn vào kháng thể IgE kích thích tế bào bạch cầu ưa kiềm và tế bào mast giải phóng các hoạt chất hóa học trung gian như histamin, serotonin,… Đi vào trong máu, gây ra các triệu chứng dị ứng.

Biểu hiện của bé bị dị ứng thức ăn

Dị ứng có thể xuất hiện vài phút hoặc vài giờ sau ăn. Triệu chứng dị ứng thực phẩm hường nhiều loại, biểu hiện ở nhiều đơn vị như:

Da: nổi ban đỏ ngứa quanh miệng, trong miệng hoặc ban đỏ toàn thân, phù môi, phù quanh mắt, phù mặt.
Tiêu hóa: buồn nôn, nôn, đau bụng, đi ngoài phân lỏng.
Mắt, mũi: ngứa mắt, chảy nước mắt, ngứa mũi, chảy nước mũi, ngạt mũi.

Trong trường hợp dị ứng nặng: có thể có phù thanh môn, co thắt phế quản (khó thỏe, thở rít), tụt huyết áp, các triệu chứng này thường xảy ra và tiến triển nhanh, nặng gây nguy hiểm tính mạng trẻ.

Một số trẻ xảy ra các triệu chứng muộn (vài ngày sau khi ăn thức ăn chứa dị nguyên) gồm viêm da cơ địa, đau bụng, đi ngoài phân lỏng hoặc phân nhầy máu.

Thức ăn nào dễ gây dị ứng ở trẻ

Các thức ăn hay gây dị ứng là đậu phộng, các loại hạt quả như hạnh nhân, cá, hải sản, trứng (đặc biệt lòng trắng trứng), sữa… Dị ứng sữa là dị ứng thức ăn thường thấy nhất.

Trẻ bị dị ứng sữa thường rất sớm ngay từ những tháng đầu đời. Trong đó còn có các loại trái cây như việt quất, bí đỏ, cà chua, khoai tây, mù tạt và các chất phụ gia dùng trong thức ăn như benzoat, salicylate, bột ngọt..

Làm gì khi trẻ bị dị ứng thức ăn?

Nguyên tắc điều trị dị ứng là phát hiện ra các dị nguyên nào là nguyên nhân gây dị ứng và tránh tiếp cận với các dị nguyên. Từ đấy phải thay đổi thói quen ăn uống và cẩn trọng hơn trong việc sử dụng thức ăn cho trẻ.

Nên đọc thêm ý kiến bác sĩ chuyên khoa dị ứng khi bạn nghi ngờ con mình dị ứng với một loại thức ăn nào đó.

Các bác sĩ sẽ thăm khám, hỏi bệnh và có thể thực hiện một vài xét nghiệm chuyên khoa như làm test dị nguyên trên da của trẻ hoặc làm xét nghiệm máu để nắm rõ ràng một cách chắc chắn thức ăn mà trẻ bị dị ứng.

Khi dị ứng thực phẩm đã được khẳng định, việc điều trị cần phải được tiến hành ngay khi có thể với hai biện pháp chủ yếu:

Loại trừ những thực phẩm gây dị ứng ra khỏi chế độ ăn của trẻ: Loại trừ khỏi chế độ ăn của trẻ các thức ăn gây dị ứng là biện pháp có ý nghĩa cần thiết hàng đầu, nhằm giảm bớt mức độ và ngăn ngừa sự tái xuất hiện của các giận dữ dị ứng.
Sử dụng các thuốc điều trị thích hợp cho tình trạng dị ứng: phụ huynh không được tự ý sử dụng thuốc mà nên có sự tư vấn, thăm khám của bác sĩ chuyên khoa.

Trường hợp nào bố mẹ cần lưu ý khi cho con ăn dặm?

Bé có anh chị em ruột hoặc bố/mẹ từng có tiền sử về dị ứng (bao gồm sốt cao, chàm, bệnh hen hoặc dị ứng thức ăn) sẽ có nhiều khả năng bị dị ứng.

Trong trường hợp này, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia về dị ứng trước lúc bắt đầu cho con ăn dặm hoặc cho con ăn các kiểu thực phẩm mới nếu bé có bất kỳ yếu tố sau:

Có anh chị em ruột bị dị ứng với đậu phộng;
Bệnh chàm bội nhiễm ở cấp độ trung bình đến nặng;
Được chẩn đoán dị ứng hoặc từng bị dị ứng với một loại thực phẩm;
Kết quả dị ứng dương tính đối với thức ăn mà con chưa thử.

Lời kết

Khi chúng ta cân bằng được hoàn chỉnh các nhóm chất thì bé sẽ phát triển hầu như hoàn toàn bình thường. Và tình trạng dị ứng thức ăn sẽ cải thiện dần dần khi trẻ lớn lên. Mong rằng rằng với những thông tin trên có thể giúp bạn đơn giản hơn trong việc chăm sóc cũng như cho con ăn dặm nhé!