Phương pháp dạy trẻ biết đọc sớm khai thác những năng khiếu của bé

Dạy trẻ biết đọc sớm là một trong những từ khóa được tìm kiếm nhiều về chủ đề dạy trẻ biết đọc sớm. Trong bài viết này, kenhthieunhi.vn sẽ viết bài viết Phương pháp dạy trẻ biết đọc sớm khai thác những năng khiếu của bé.

1. Đọc cho trẻ nghe

Qúa trình dạy trẻ đọc thực sự phải bắt đầu từ khi trẻ còn ẵm ngửa (tôi không nhắc đến cũng vậy tán thành những chương trình dạy đọc đảm bảo rằng trẻ có khả năng đọc sớm, bằng hướng dẫn sử dụng các tấm thẻ flashcard). Tôi khuyến khích bạn bắt đầu đọc cho trẻ nghe ngay từ những tháng đầu của cuộc đời bé! Điều này không chỉ giúp tăng tình cảm của bạn và con mà còn giúp cả bạn và bé yêu đọc sách hơn. Sự yêu thích thú bé nhận được khi đọc sách là một trong những thành công ban đầu khi bé đến tuổi đi học! nếu trẻ đừng nên học một vài điều hay từ việc lắng nghe bố hoặc mẹ đọc sách từ nhỏ, khả năng phát triển của bé sẽ không thể được phát huy tối ưu.

“Tôi tiếp tục đọc sách cho con gái nghe ngay từ Ngày đầu tiên một khi hai mẹ con từ bệnh viện sản khoa về nhà. Thường thì hai mẹ con nằm ngửa, tôi giơ sách lên bí quyết mắt con quãng 20 cm, vừa đọc rõ ràng từng từ, vừa sử dụng ngón tay chỉ vào dưới từ mình đọc. Sách dành cho trẻ sơ sinh thường chỉ dày 2 – 4 trang, với nhiều hình vẽ to, mỗi trang chỉ có một vài chữ in to và rõ”.

Đọc cho trẻ nghe bao nhiêu hoàn toàn tùy thuộc theo điều kiện của bạn và gia đình, tuy nhiên hãy cố gắng đọc 3 đến 4 lần mỗi ngày (mỗi lần có thể chỉ duy trì dăm phút), Ngay cả khi trẻ còn rất nhỏ. Khi trẻ lớn hơn và có thể ngồi yên một lúc, hãy cố gắng đọc sách cùng nhau tối thiểu 20 – 30 phút hằng ngày.

“Trong tháng đầu, mỗi ngày ông ngoại và mẹ thay nhau đọc cho Minh Thu quãng 4 – 5 lần, những lúc từ 5 đến 10 phút. Còn bà ngoại thì ngâm thơ mỗi khi ở bên cháu. Tôi cảm nhận là chỉ sau chừng hai tuần, khi nghe ông hoặc mẹ đọc, Minh Thu thường nhìn chằm chằm vào ngón tay mẹ chỉ trên trang sách. Khi con được quãng 4 tháng, tôi có cảm giác con tiếp tục mấp máy môi mỗi khi nghe ông và mẹ đọc sách”.

dưới đây là một vài dạng sách mà bạn nên đọc cho con. tuy nhiên dù sao thì, hãy cứ đọc bất cứ cuốn sách nào bé cảm thấy thích đọc cùng bạn!

• Mới sinh – 1 tuổi: sách hát ru, sách bằng tranh ảnh (ảnh thật), sách bằng vải, sách bài hát
• 1 – 3 tuổi: Sách bài hát, sách thơ, sách có nhiều câu chuyện ngắn
• 3 – 5 tuổi: sách chữ cái, sách bài hát, sách tranh ảnh, sách thơ,

Xem thêm Những kiểu ăn dặm mới để mẹ bổ sung vào thực đơn cho bé 15 tháng tuổi

2. Đặt ra các câu hỏi

Khi bé trước một tuổi, chưa biết nói, hãy hỏi bé các câu hỏi trong khi đọc, việc làm này không chỉ giúp bé tương tác với sách tốt hơn và còn phát huy khả năng nhận thức một cách hiệu quả. Bạn có khả năng cảm nhận, nếu mục đích trong việc “đọc” chủ đạo là khi trẻ phát âm được các từ thì việc làm này chưa đủ. Nhiều đứa trẻ có khả năng nhận diện được chữ và “đọc” dõng dạc tuy nhiên vẫn không hiểu chúng đang đọc những gì, nghĩa là bạn chưa thành công câu.

Khi trẻ còn nhỏ, hỏi chúng những câu, chẳng hạn như như: “con có nhìn thấy con mèo không?” khi chỉ vào bức tranh con mèo. Từ đó, bé không chỉ phát triển vốn từ vựng mà còn tương tác với cuốn sách đang đọc. Khi bé lớn hơn, hãy nói bé tự chỉ vào những gì bé thấy trong sách và làm tiếng kêu giống con vật bé thấy.

“Ví dụ: trước khi con gái Minh Thu biết nói, tôi hay chỉ vào bất cứ hình nào trong sách, hoặc các vật xung quanh hai mẹ con, nói rất bài bản với bé đó là cái gì. Sau đó, tôi hay hỏi bé: con tìm con mèo hộ mẹ đi. Bé sẽ với tay chỉ vào quyển sách có hình con mèo. Tôi cũng bắt chước tiếng mèo kêu, chó sủa…, mỗi khi chỉ cho bé những con vật đó trong trang sách hoặc ngoài đường”

Khi bé biết nói, bạn có thể bắt đầu hỏi những câu hỏi trước và trong khi đang đọc, cũng như Khi mà đã đọc xong từng mẩu chuyện.

Kinh nghiệm của tôi với con gái Minh Thu là:

• Trước khi đọc: cho bé coi bìa sách, nói bé đoán xem cuốn sách đề cập về cái gì – đương nhiên chỉ là dự đoán. Bé trả lời ra sao, tùy bé, vì đây là cách luyện cho bé trí hình dung, cũng giống như logic đoán sự việc dựa trên hình ảnh. chẳng bao giờ được phê phán, hoặc tìm bí quyết sửa dự đoán của bé. thay vì vậy, hãy nói: “Mẹ con mình tiếp tục đọc để xem cón đoán có đúng không nhé”.
• Khi đang đọc, hãy hỏi bé coi các nhân vật định sẽ làm gì và tại sao các nhân vật lại hành động như vậy (phỏng đoán). Khi một nhân vật có dấu hiệu cá tính nổi bật nào, hãy giải thích cho bé và hỏi về cảm xúc của bé, đã khi nào bé cảm thấy như vậy chưa (kết nối).
• Đến cuối cuốn sách, hãy gọi ý để bé tự rút ra kết luận coi câu chuyện có đúng như bé dự báo không. Sau đó, hãy hỏi bé các câu hỏi về nội dung cậu chuyện, cuối cùng nói bé kể lại cho bạn nghe câu chuyện đó. Hãy để bé kể, nếu bé bỏ xót, bạn có thể gợi ý để bé nhớ lại, chẳng bao giờ được ngắt lời bé.

Bạn hãy linh hoạt dùng những kĩ thuật này trong thời gian đang đọc cùng bé, đây chính là cách tuyệt vời để tăng cường hiểu biết và tăng trưởng trí tuệ cũng như nhận thức của trẻ.

3. Hãy tự trở nên một tấm gương tốt về việc đọc sách

Ngay cả khi con bạn đã từng rất thích đọc sách từ khi còn nhỏ, thì sự hứng thú của bé cũng sẽ dần mất đi khi nhận ra đọc sách không đơn giản là một thói quen hằng ngày trong gia đình. nếu như bạn quả thực không hề có hứng thú gì với sách thì hãy cố hết sức để con của bạn nhìn thấy bạn đang đọc sách ít nhất vài phút mỗi ngày. Đọc một cuốn tạp chí, sách nấu ăn, tiểu thuyết,… tùy bạn! tuy nhiên hãy cho trẻ nhận thấy đọc sách là một việc người lớn cần làm, và làm hằng ngày. nếu như bạn có con trai, hãy cho bố của bé xem bài viết này, bé trai cực kì thích thấy bố đọc sách.

Bậc cha mẹ nào cũng mong con phải lớn lên và thành người họ mơ ước, tuy nhiên chúng ta thường bỏ xót mất rằng trẻ con học nhiều nhất qua các ví dụ xung quanh. Hãy bắt đầu đọc sách, và đương nhiên, trẻ sẽ bắt chước bạn!

“Từ khi con gái tôi biết đọc, ngoài việc vẫn bắt đầu đọc cho con nghe ít nhất 2-3 lần/ngày, tôi dành khá nhiều thời gian tĩnh lặng ngồi cùng con trong một phòng, mẹ đọc sách của mẹ, con tự đọc sách của con. Dần dần, tôi nhận thấy, hễ tôi lấy sách ra đọc, thì con gái cũng vội vàng tìm sách rồi ngồi cạnh mẹ, ê a đọc sách của bé rất chăm chú”.

Minh Thư được tiếp xúc với sách từ khi lọt lòng.

Xem thêm Dạy bé học màu sắc như thế nào cho dễ nhớ và có hiệu quả cao

4. Nhận diện chữ cái một cách tự nhiên

Trước khi đẻ, bạn có thể viết và treo những chữ cái bằng gỗ tên của từng người trong nhà lên một cái giá để trang trí các phòng. Bạn chẳng thể đoán được rằng những miếng gỗ này lại khiến khiến các bé thích thú học hỏi đến thế nào đâu! Khoảng sau 2 tuổi, các bé tiếp tục hỏi những chữ cái để đánh vần tên bé, rồi các bé tự học bí quyết đánh vần tên của mình, và tên của mọi người trong nhà.

cách này, được gọi là “học từ môi trường xung quanh”, và xung quanh trẻ có không hề ít thứ mà chúng có khả năng đọc được, từ biển hiệu shop, nhãn đồ ăn, biển giao thông, tạp chí….

“Hồi con gái Minh Thu còn nhỏ, trong phòng nào của nhà tôi cũng có một số cái bảng thấp vừa tầm đứng hoặc ngồi của bé, cùng với bút đủ màu để bé có thể tự vẽ hoặc viết bất cứ cái gì bé thích. Cũng nhờ thế, bé không nhất thiết bôi vẽ bẩn lên tường nhà”.

đôi khi, chúng ta mong muốn ép con mình học bí quyết đánh vần tên trẻ khi trẻ đến một độ tuổi nhất định. chúng ta mua những tấm thẻ flash card hoặc bật video lên và cố dạy chữ cái cho trẻ, sau đấy bật đi bật lại, bắt đứa trẻ 2 tuổi phải tập trung chú ý. tuy nhiên, bí quyết tối ưu là hãy để những đứa trẻ cứ là những đứa trẻ, cho bé học từ những thứ gần gũi xung quanh! Trí nhớ của trẻ em giống như miếng bọt biển, chúng có khả năng nhớ được bảng chữ cái khi cố luyện tập, nhưng đây không đơn giản là cách hay để dạy bé nhớ lâu. cách mang lại hiệu quả hơn là để bé cảm nhận thấy thích thú với những chữ cái bé nhìn thấy xung quanh, rồi tự đặt câu hỏi để bạn giải đáp khi bé thắc mắc.

Đừng hiểu nhầm ý tôi là việc học chữ không đặc biệt, nó khá quan trọng nhưng phương pháp chúng ta dạy bé còn quan trọng hơn! Hãy luôn nhớ rằng, mục đích cao nhất để bé có chuyên môn lâu dài xuất phát từ sự mày mò, khám phá và ham muốn chứ không đừng bao giờ quên hoặc thuộc lòng như con vẹt!

5. Kết hợp nhiều giác quan khi đang học

Trẻ em học tốt nhất khi sử dụng nhiều giác quan cùng lúc. một khi trẻ bắt đầu tỏ ra yêu thích thú với chữ cái, hãy lồng thêm các công việc, kết hợp nhiều giác quan nhất có thể. Hãy nhớ rằng, tên của chữ cái không quan trọng bằng chữ cái đấy phát âm ra sao!

có rất nhiều cách để bé phát hiện ra các chữ cái từ khi còn nhỏ. Các trò chơi xếp chữ cái giúp trẻ nhận diện được hình dáng của chữ, sử dụng chúng để học phát âm, cộng với các trò dán, cắt,… Và đừng quên rằng trẻ em cực kì yêu thích thơ, nhạc! Bạn hãy nghiên cứu xem bé yêu thích hoạt động kiểu nào và chơi bé để bé phát huy nhiều khả năng không giống nhau.

“Gia đình tôi có cái may mắn là mẹ tôi rất yêu thích thơ, và cụ thuộc rất nhiều thơ. Khi tôi còn bé, suốt ngày nghe mẹ ngâm thơ, có thể tôi cũng thuộc lòng cực kì nhiều bài. Để rồi có lẽ những bài thơ mẹ hay đọc góp phần rất lớn giúp tôi phát triển ngôn ngữ, cũng như năng lực văn học từ khá sớm. Đến khi có con, thì tôi cực kì có ý thức trong việc đọc sách cũng như ngâm thơ, hát các bài hát ru cho con gái nghe. Khi mới được độ 6 -7 tuổi, con gái tôi đã bắt đầu tưởng tượng và viết những mẩu chuyện ngắn dài chừng nửa trang. Chắc đó cũng là nền tảng đặc biệt với con gái trong việc định hình khả năng văn học khi nàng lớn hơn”.

6. Phân loại

Khi trẻ khoảng 5 tuổi và đã có thể phát hiện ra sự “giống nhau, – khác nhau”, hãy bắt đầu dạy cho bé hiểu về các loại sách khác nhau khi độc giả sách cùng bé. điều này nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực ra khá giản đơn.

Đây chính là 5 loại sách thông dụng cho trẻ em:

• Sách không hề có yếu tố tưởng tượng (câu truyện thật về động vật, con người, nơi chốn,..)
• Sách có yếu tố tưởng tượng (câu truyện không hề có thật, có phép thuật, động vật biết nói,…)
• Sách vừa có yếu tố tưởng tượng vừa có yếu tố hiện thực (một câu truyện không hề có thật nhưng có khả năng xuất hiện trong cuộc sống)
• Sách chữ cái
• Sách bài hát

Khi trẻ biết tự biết chia loại sách, nó sẽ có khả năng tóm tắt cuốn sách trong đầu và nhớ lại các tình tiết. Sau đó, chúng phải sử dụng các thông tin đấy để quyết định sẽ cho cuốn sách vào đâu. Cuối cùng, trẻ sẽ nhớ đến nội dụng của các cuốn sách cùng một loại, tìm cách kết nối chúng lại. hoạt động giản đơn này đôi khi chỉ mất vài phút của bạn, tuy nhiên cực kì có ý nghĩa với sự tăng trưởng não của trẻ!

tuy nhiên, hãy nhớ rằng không phải cuốn sách nào cũng có khả năng phân loại theo 5 loại này và mục tiêu cuối cùng là giúp bé hiểu thấu đáo những gì đã đọc. Khi đã khuyến khích trẻ suy nghĩ về những cuốn sách đọc cùng bạn, hãy tin tưởng rằng, một ngày bé có khả năng tự đọc sách một mình! Bạn cũng có khả năng giúp bé bố trí sách trên giá nhỏ của bé, theo các mục tiêu chia loại trên.

7. Học cấu tạo từ

đây là một hoạt động đặc biệt vì nó cho phép trẻ bắt đầu “đọc” bằng việc ghép các nhóm chữ trong một từ lại. Hãy cùng bé tìm ra những từ có phần phụ âm giữ nguyên, nguyên âm điều chỉnh.

chẳng hạn như như khi trẻ biết từ “cái chổi”, bé sẽ cố gắng tìm được từ quả ổi, lá phổi,….. thêm vào đó, phát hiện ra các chữ có phát âm gần giống nhau là một kĩ năng ngôn ngữ tốt.

8. Ghép vần

Kĩ năng này đóng vai trò rất quan trọng khi dạy bé đọc, nhưng không phải là quan trọng nhất. Khi trẻ đã biết cách phát âm, ghép vần (qua các chẳng hạn như thực tiễn) thì trẻ sẽ tiếp tục đặt các chữ cái cạnh nhau. Khi thấy những từ ngắn như “voi”, hãy cho bé đọc thành từng chữ v – o – i, sau đó ghép lại thành “voi. Khi trẻ đã hiểu và nhận diện và ghép vần được nhanh hơn, bé sẽ hứng thú hơn với con chữ. nhiều lúc, vai trò này quả cực kì khô khan, nhưng cố tìm cách vui vẻ nhất để thực thi cùng bé. Khi tôi dạy học cho trẻ lớp 1, tôi đã mua những con rối tay dễ thương để học sinh dùng, chỉ vào các chữ cái mà chúng vừa ghép vần, và chúng rất hứng thú với trò chơi đó!

“Tôi hay sử dụng tên người trong nhà, tên các con vật hoặc các vật trong nhà, để cùng con gái Minh Thu tập ghép vần. Ví dụ: hôm đó ăn món cháo cá, tôi nói với con: hôm nay nhà mình ăn “a “o “ao”, chờ ao chao sắc cháo. Thế là có hôm nhà ăn thịt bò, Minh Thu nói: hôm nay nhà mình ăn “ò” “ò” “ò”, bờ o bo thịt bò, làm cả nhà được mẻ cười lăn lộn. tuy nhiên chỉ sau độ vài tháng, bé đánh vần ngon lành đa phần các từ thân quen.

tóm lại, phía dưới là một vài gợi ý mà bạn có thể làm mỗi ngày, bài bản, bạn chẳng thể làm hết tất cả cùng lúc mà cần thay đổi lại cho phù hợp nhất với trẻ.

• Đọc sách cho trẻ mỗi ngày
• Hãy hỏi trẻ các câu hỏi trước, trong, một khi đọc sách!
• Hãy để trẻ thấy bạn đang đọc sách
• Hãy để ý đến các chữ cái xung quanh bạn.
• Dạy trẻ chữ cái và cách phát âm từng chữ cái, kết hợp nhiều giác quan nhất có khả năng.
• Đọc nhiều loại sách và chơi game chia loại sách
• có những bài thơ, bài vè hay
• Cùng học ghép vần, ngữ âm
• Khuyến khích trẻ đánh vần các từ ngắn (nguyên âm, phụ âm)
• Và hơn hết, cùng đọc và sau đấy là học một cách đầy hứng thú!

Nguồn https://www.contuhoc.com