Nhiệt độ bình thường của cơ thể người trưởng thành trung bình là 36.5 độ C, còn ở trẻ em trung bình là 37 độ C. Sốt là kết quả của quá trình giận dữ tự nhiên của cơ thể nhằm tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Song sốt cao có thể gây ra nhiều biến chứng sức khỏe, trong số đó có co giật do sốt ở trẻ nhỏ. Tình trạng này khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng và cần hiểu được cách giải quyết khi gặp trường hợp này.
1. Co giật do sốt ở trẻ nhỏ có đặc điểm gì?
Các bậc phụ huynh thường lo lắng khi trẻ nhỏ bị sốt, thế nhưng giận dữ này thường ích lợi cho sức khỏe. Vì sao lại như vậy? Sốt xảy ra khi cơ thể nhận diện được tác nhân gây bệnh, hệ miễn dịch hoạt động mãnh liệt hơn để tiêu diệt chúng. Như vậy, sốt là cơ chế bảo vệ chống lại các tác nhân gây bệnh, khi nhận nhận biết thì việc tăng cường chăm nom, điều trị giúp công đoạn giận dữ miễn dịch của cơ thể hoạt động hiệu quả hơn.
Trẻ được coi là sốt khi nhiệt độ cơ thể (cặp nách) từ 37.5 độ C trở lên, nhiệt độ sốt càng cao thì càng nguy hiểm và gây nhiều biến chứng. Theo đó, mức độ sốt được chia thành 3 loại gồm:
Sốt nhẹ: Khi nhiệt độ cơ thể trẻ nhỏ hơn 38 độ C.
Sốt vừa: Khi nhiệt độ cơ thể trẻ nhỏ vào khoảng 38 – 39 độ C.
Sốt cao: Khi nhiệt độ cơ thể trẻ từ 39 độ C trở lên.
Các trường hợp trẻ sốt trên 40 độ C là sốt cao vô cùng nguy hiểm, cần được theo dõi y tế sát sao để phòng ngừa biến chứng.
2. Biết được co giật do sốt ở trẻ nhỏ
Chẩn đoán trẻ bị co giật do sốt cao khi:
Trẻ bị co giật khi có sốt.
Trẻ không bị nhiễm khuẩn hệ thần kinh.
Loại trừ các trường hợp bị sốt sau khi tiêm vắc xin hoặc độ tố.
Trẻ chưa bị co giật sơ sinh hoặc co giật khi không sốt.
Độ tuổi của trẻ là 1 – 5 tuổi.
(theo chuẩn mực của Hiệp hội chống động kinh Quốc tế).
Co giật do sốt ở trẻ nhỏ thường xuất hiện khi trẻ có sốt, thường nhiệt độ trên 38 độ C và sốt không do nhiễm trùng thần kinh và có các dấu hiệu bất thường hệ thần kinh.
Thường co giật do sốt sẽ là cơn co giật toàn cơ thể, thời gian của cơn co giật dưới 15 phút, xuất hiện ở những trẻ hoàn toàn thông thường và không có dấu hiệu thần kinh cục bộ. Cơn co giật sẽ không xuất hiện lại trong vòng 24h.
Cần phân biệt co giật do sốt thể dễ dàng hoặc phức tạp để giải quyết đúng cách, bảo đảm sức khỏe cho trẻ:
Co giật do sốt thể đơn giản: gồm những cơn co giật toàn thân ngắn, kéo dài dưới 15 phút. Ngoài ra, trẻ không có bất cứ rối loạn tri giác hoặc dấu hiệu thần kinh nào sau cơn co giật.
Co giật do sốt thể phức tạp: gồm những cơn co giật ở 1 vùng của cơ thể (co giật cục bộ), thường kéo dài hơn 15 phút. Đáng chú ý, co giật do sốt thể này sẽ xảy ra >= 2 cơn trong vòng 24 giờ’
3. Bác sĩ chỉ dẫn cách xử lý đúng khi trẻ bị co giật do sốt
Cha mẹ thường lo lắng, mất bình tĩnh khi trẻ sốt cao và kèm theo dấu hiệu co giật. Tuy nhiên cần biết được, nhận xét đúng hiện trạng bệnh và giải quyết đúng cách mới bảo đảm trẻ an toàn, được can thiệp kịp thời tránh biến chứng nặng.
Sơ cứu khi trẻ bị sốt co giật
Trước tiên về tâm lý, các bậc phụ huynh phải giữ bình tâm, không sợ hãi và tiến hành sơ cứu theo các bước sau:
Bước 1: Đặt tư thế nằm thích hợp cho trẻ
Trẻ bị sốt cao co giật do sốt nên được đặt nằm xuống giường hoặc nơi bằng phẳng, nên loại bỏ vật cứng, vật sắc nhọn có thể gây tổn thương xung quanh. Đặt trẻ ở tư thế đầu nghiêng về một bên vì trẻ có thể bị nôn, lúc này chất nôn đi vào đường thở khiến trẻ ngạt thở.
Bước 2: Làm mát cơ thể
Cách hạ sốt, làm mát tức thời cho cơ thể trẻ như sau:
Phụ huynh nên dùng khăn sạch, nhúng vào nước ấm và vắt sạch nước.
Vận dụng khăn ấm lau người cho trẻ, quan trọng là các vùng nách và bẹn.
Cần lau liên tục cho đến khi trẻ hết cơn co giật, lưu ý cần nhúng khăn ấm thường xuyên khi nước đã nguội bớt.
Bước 3: Hạ sốt cơ thể
Trẻ đang bị sốt cao và co giật không nên uống thuốc và nước để hạ sốt vì dễ gây sặc. Cách hạ sốt phù hợp lúc này là đặt thuốc vào hậu môn, thuốc hạ sốt thường dùng là Paracetamol với hàm lượng 10 – 15 mg/kg cân nặng.
Bước 4: Đưa trẻ đi thăm khám
Khi trẻ hết co giật, cha mẹ có thể tạm thời yên tâm song vẫn cần theo dõi xem trẻ có bị biến chứng rối loạn tri giác hay liệt chi hay không. Nên đưa trẻ đi cấp cứu để được kiểm tra, điều trị sớm bệnh, đề phòng tái phát.
Điều trị nguyên nhân gây sốt
Như đã truyền tải ở trên, sốt cao chẳng phải là bệnh lý mà chỉ là một triệu chứng có thể do rất nhiều bệnh gây ra. Cần nắm rõ ràng chuẩn chỉnh nhất nguyên nhân bệnh lý và điều trị triệt để.
Như vậy sau khi sơ cứu cho trẻ bị sốt cao co giật, cần đưa trẻ đi kiểm tra để tìm lý do, điều trị theo phác đồ ăn khớp. Sau sốt co giật, nên chăm nom trẻ như sau để hạ sốt, phòng ngừa tái phát:
Cho trẻ bú hoặc uống nhiều nước hơn, ưu tiên nước cam, chanh hoặc nước điện giải.
Lau người cho trẻ bằng nước ấm.
Nếu như trẻ sốt cao trên 38,5 độ C cần dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ.
Cho trẻ ăn thức ăn lỏng như sữa, cháo,… vừa dễ ăn vừa giúp trẻ phục hồi sức khỏe.
Theo dõi thân nhiệt trẻ luôn luôn.
Tăng cường dinh dưỡng, quan trọng là những loại thực phẩm làm tăng cường sức đề kháng, sửa đổi và nâng cấp tình trạng sức khỏe cho trẻ.
Co giật do sốt ở trẻ ở trẻ sẽ để lại những di chứng nặng nề nếu không được xử lý đúng lúc và đúng cách. Vì lẽ đó, cha mẹ cần đáng chú ý lưu ý vấn đề sức khỏe này để trẻ có thể phát triển khỏe mạnh và toàn diện.
